Rebelia An Lushan sygnalizowała okres nieporządków obejmujący panowanie trzech cesarzy z dynastii Tang, rozpoczynający się w końcowym (era Tianbao) okresie panowania Xuanzonga (8 września 712 do 12 sierpnia 756), trwający przez okres panowania Suzonga (od 12 sierpnia 756 do 16 maja 762) i kończący się za panowania Daizonga (od 18 maja 762 do 23 maja 779), jak również obejmujący czterech cesarskich pretendentów z upadłej dynastii Da Yan.
Bunt i zdobycie LuoyangEdit
Pod koniec 755 r. An Lushan zbuntował się. W dniu 16 grudnia jego armia wyruszyła z Fanyang (niedaleko współczesnego Pekinu). Po drodze, An Lushan traktował poddających się lokalnych urzędników Tang z szacunkiem. W rezultacie coraz więcej z nich wstępowało w jego szeregi. Posuwał się szybko wzdłuż Wielkiego Kanału i 18 stycznia 756 r. zdobył miasto Luoyang, „wschodnią stolicę”, pokonując słabo zaopatrzonego generała Feng Changqinga. Tam 5 lutego An Lushan ogłosił się cesarzem nowej Wielkiej Dynastii Yan (大燕皇帝). Jego następnym krokiem było zdobycie zachodniej stolicy Tangów Chang’an, a następnie próba kontynuowania podboju południowych Chin.
Bitwa pod YongqiuEdit
Jednakże bitwa pod Yongqiu, wiosną 756 roku, źle się skończyła dla An Lushana. Chociaż jego armia, pod wodzą Linghu Chao, była liczna, nie była w stanie osiągnąć dalszych korzyści terytorialnych z powodu niepowodzenia w przejęciu kontroli nad Yongqiu (współczesny okręg Qi, Kaifeng, w Henan) i (później) pobliskim okręgiem Suiyang od obrońców Tang pod wodzą Zhang Xun. Uniemożliwiło to siłom Yan podbój południowych Chin, zanim Tang zdołali się otrząsnąć. Armia Yan przejęła kontrolę nad okręgiem Suiyang dopiero po oblężeniu Suiyang (styczeń-październik 757 r.), prawie dwa lata po początkowym zdobyciu Luoyang.
Advance on Chang’anEdit
Originally, Siły An Lushan zostały zablokowane od głównej cesarskiej (lub „zachodniej”) stolicy w Chang’an (współczesne Xi’an), przez lojalne wojska umieszczone na prawie niepokonanych pozycjach obronnych w przecinających wysokie góry przełęczach Tongguan. Niestety dla Chang’an, dwaj generałowie odpowiedzialni za wojska na przełęczy Tong, Gao Xianzhi i Feng Changqing, zostali straceni z powodu intrygi sądowej, w którą zamieszany był potężny eunuch Bian Lingcheng. Yang Guozhong, z rażąco nieudolnym wojskowym osądem, następnie rozkazał zastępcy generała Geshu Han, który był odpowiedzialny za wojska w przełęczach, wraz z oddziałami posiłkowymi, zaatakować armię An na otwartym terenie. W dniu 7 lipca siły Tang zostały pokonane. Droga do stolicy była teraz otwarta.
Ucieczka cesarzaEdit
Z siłami rebeliantów, które wyraźnie stanowiły bezpośrednie zagrożenie dla cesarskiej siedziby w Chang’an i sprzecznymi radami swoich doradców, cesarz Tang Xuanzong zdecydował się uciec do względnego sanktuarium Sichuan z jego naturalną ochroną pasm górskich, aby siły Tang mogły się zreorganizować i przegrupować. Zabrał ze sobą większość swojego dworu i domowników. Trasa podróży z Chang’an do Sichuan była notorycznie trudna, wymagała ciężkiej podróży po drodze przez góry Qin.
Jednakże geograficzne cechy terenu nie były jedynymi trudnościami w podróży: była sprawa, która najpierw musiała zostać rozstrzygnięta, obejmująca związek między Xuanzong i rodziną Yang, szczególnie ukochaną Yang Guifei cesarza. Tak więc, przed przejściem więcej niż kilka kilometrów po drodze, doszło do incydentu w Mawei Inn, w dzisiejszym Xingping w Xianyang, Shaanxi. Xuanzong’s bodyguard oddziały były głodne i zmęczone, i bardzo zły z Yang Guozhong za narażanie całego kraju na niebezpieczeństwo. Domagali się śmierci bardzo znienawidzonego Yang Guozhong, a następnie jego kuzyna i cesarskiego faworyta, Yang Guifei. Wkrótce rozwścieczeni żołnierze zabili Yang Guozhonga, Yang Xuana (jego syna), Lady Han i Lady Qin (siostry Yang Guifei). Z armią na skraju buntu, cesarz nie miał wyboru, ale zgodził się, nakazując uduszenie Lady Yang. Incydent ten sprawił, że Xuanzong obawiał się o własne bezpieczeństwo, więc natychmiast uciekł do Chengdu. Jednak ludzie zatrzymali jego konia, nie chcąc, by odjechał. Więc on zrobił książę koronny, Li Heng, pobyt trzymać fort. Zamiast tego Li Heng uciekł w innym kierunku, do Lingzhou (dziś nazywanego Lingwu, w prowincji Ningxia). Później, 12 sierpnia, po dotarciu do Syczuanu, Xuanzong abdykował (stając się Taishang Huang), na rzecz księcia koronnego, który został już ogłoszony cesarzem.
Upadek Chang’anEdit
W lipcu 756 r. An Lushan i jego siły rebelianckie zdobyły Chang’an, wydarzenie, które miało niszczycielski wpływ na tę kwitnącą metropolię. Przed rewoltą szacuje się, że liczba ludności w obrębie murów miasta wynosiła od 800 000 do 1 000 000. Łącznie z małymi miastami w pobliżu, które tworzyły obszar metropolitalny, spis ludności w 742 roku wykazał 362 921 rodzin z 1 960 188 osobami. Znaczna część ludności uciekła na widok zbliżających się rebeliantów. Następnie miasto zostało zdobyte i splądrowane przez siły rebeliantów, a pozostała ludność znalazła się w niebezpieczeństwie.
Nowy cesarzEdit
Trzeci syn Xuanzonga, Li Heng, został ogłoszony cesarzem Suzong w Lingzhou (dzisiejsze Lingwu), choć inna grupa lokalnych urzędników i konfucjańskich literatów próbowała wypromować innego księcia, Li Lin, księcia Yong, w Jinling (dzisiejszy Nanjing). Jednym z pierwszych aktów Suzonga jako cesarza było mianowanie generałów Guo Ziyi i Li Guangbi, którzy mieli zająć się rebelią. Generałowie, po długich dyskusjach, zdecydowali się pożyczyć wojska od odłamu tureckiego plemienia Tujue, Huihe lub Huige, znanego również jako Khaganat Ujgurów (przodków współczesnych Ujgurów, ale wtedy znajdujących się w Mongolii), którzy byli rządzeni przez Bayanchur Khana aż do jego śmierci latem 759 roku. Cztery tysiące arabskich najemników zostało wysłanych przez abbasydzkiego kalifa al-Mansura, aby przyłączyć się do Tang w 756 roku, pozostając w Chinach po wojnie. Z pomocą Ujgurów siły cesarskie Tang odzyskały Chang’an i Luoyang pod koniec 757 roku. Nie udało im się jednak schwytać ani podporządkować wojsk rebeliantów, którzy uciekli do serca rebeliantów na północnym wschodzie.
Uyghurscy dyplomaci Khaganate starli się z arabskimi dyplomatami Abbasidów o to, kto pierwszy wejdzie do sali dyplomatycznej w Chang’an w 758 roku.
Oblężenie SuiyangEdit
Na początku 757 r. i trwającym do października tegoż roku, w Suiyang doszło do przedłużającej się patowej sytuacji pomiędzy siłami Yan i Tang. To skutecznie zablokowało siły Yan przed atakiem na rozległe obszary na południe od rzeki Yangzi, które pozostały względnie nietknięte przez niepokoje An-Shi.
Implozja dynastii Yan i koniec rebeliiEdit
Siłom cesarskim Tang pomogły wewnętrzne walki nowo powstałej dynastii. 29 stycznia 757 roku An Lushan został zdradzony i zabity przez swojego syna, An Qingxu (gwałtowna paranoja An Lushana stanowiła zbyt duże zagrożenie dla jego świty). Buntownik An Lushan miał khitańskiego eunucha o imieniu Li Zhu’er (李豬兒) (Li Chu-erh), który pracował dla An Lushan, gdy był nastolatkiem, ale An Lushan użył miecza, aby odciąć jego genitalia, jak prawie umarł po utracie wielu pint krwi. An Lushan ożywił go po posmarowaniu jego rany popiołem. Li Zhu’er był po tym wydarzeniu eunuchem An Lushana i był przez niego bardzo wykorzystywany i obdarzany zaufaniem. Li Zhu’er i dwóch innych mężczyzn pomagało nosić otyłego An Lushana, gdy ten zdejmował lub zakładał swoje ubrania. Li Zhu’er pomagał w ubieraniu i zdejmowaniu ubrań w łaźniach parowych Huaqing (Hua-ch’ing) przyznanych przez cesarza Xuanzang. Li Zhuer został poproszony przez ludzi, którzy chcieli zamordować An Lushan po tym, jak An Lushan stał się paranoiczny i ślepy, dotknięty chorobą skóry i zaczął chłostać i mordować swoich podwładnych. An Lushan został zarąbany na śmierć w brzuch i podbrzusze przez Li Zhuer i innego spiskowca, Yan Zhuang (Yen Chuang) (嚴莊), który został wcześniej pobity przez An. An Lushan krzyczał „to jest złodziej z mojego własnego domu”, jak on desperacko potrząsnął jego kurtyny, ponieważ nie mógł znaleźć jego miecz, aby się bronić. Jelita An Lushan wyszedł z jego ciała, jak został porąbany na śmierć przez Li Zhuer i Yan Zhuang. Koń został raz zmiażdżony na śmierć pod ciężarem An Lushan z powodu jego fatness.
On 10 kwietnia 759, An Qingxu został zabity przez General Shi Siming, An Lushan’s lojalny zwolennik i przyjaciel z dzieciństwa. Wkrótce potem, Shi odzyskał Luoyang. Jednak 18 kwietnia 761 r. Shi Siming został zabity przez swojego syna, Shi Chaoyi, który natychmiast ogłosił się cesarzem, mimo że nie udało mu się uzyskać szerokiego poparcia od innych generałów Yan.
Do 762 r. cesarz Suzong poważnie zachorował, a połączone siły Tangów i ich sojuszników z Huige były prowadzone przez jego najstarszego syna. Ten syn, po raz pierwszy nazwany Li Chu, został przemianowany na Li Yu w 758 r., po tym jak został mianowany księciem koronnym. 18 maja 762 r., po śmierci ojca, został cesarzem Tang, Daizongiem. W okresie poprzedzającym jego ostateczne zwycięstwo nad buntownikami musiał stawić czoła kilku zagrożeniom, na przykład w 758 r. port w Kantonie został splądrowany przez Arabów i Persów, prawdopodobnie piratów z Hainan. Ale do tego czasu było jasne, że nowa dynastia Yan nie będzie trwać i oficerowie i żołnierze Yan zaczęli odchodzić na stronę Tang. Następnie, zimą 762 roku, wschodnia stolica Luoyang została po raz drugi zdobyta przez siły Tang. Cesarz Yan Shi Chaoyi próbował uciec, ale został przechwycony na początku 763 roku. Shi Chaoyi wybrał samobójstwo zamiast schwytania, umierając 17 lutego 763 r., co zakończyło trwającą osiem lat rebelię.
Generał dynastii Tang Gao Juren z pochodzenia Goguryeo nakazał masową rzeź zachodnioazjatyckich (środkowoazjatyckich) Sogdyjczyków w Jicheng (Pekin) identyfikując ich przez ich duże nosy, a lance były używane do wbijania ich dzieci, gdy pokonał buntowników An Lushan.
Koniec rebelii był długim procesem odbudowy i regeneracji. Ze względu na osłabiony stan cesarskiego dworu, inne niepokoje rozgorzały. Imperium Tybetańskie pod wodzą Trisong Detsän, korzystając ze słabości Tang, podbiło znaczną część swoich terytoriów w Azji Środkowej i przystąpiło do zdobycia Chang’an 18 listopada 763 r., po czym wycofało się z powrotem do granic swojego imperium.
.