Mdlenie

Koncepcja omdlenia (znanego również jako blacking-out, passing-out, lub w dawnych czasach, swooning) jest ogólnie dobrze rozumiana przez społeczeństwo. W rzeczywistości, większość ludzi tak łatwo zaakceptować omdlenia, że omdlenia często szukają pomocy medycznej tylko po kilku epizodach wystąpiły. Ten pozorny brak troski może wynikać z faktu, że około 30% populacji przeżyło omdlenie, podczas gdy wielu innych mogło obserwować przyjaciół lub współpracowników odzyskać spontanicznie z omdlenia. Niemniej jednak niewiele osób rozumie, dlaczego dochodzi do omdlenia, jakie są jego najczęstsze przyczyny oraz kiedy i jak należy oceniać omdlenia.

Zemdlenie

Zemdlenie (termin medyczny to omdlenie, pochodzący od greckiego słowa oznaczającego „skrócenie”) to chwilowa utrata przytomności. Początkowo osoba dotknięta omdleniem często zgłasza uczucie oszołomienia lub zawroty głowy, wraz z poczuciem, że słuch zanika, a wzrok się zaciemnia. Inne sygnały ostrzegawcze mogą obejmować szybki lub nieregularny rytm serca, mdłości i pocenie się. Jednak niektóre osoby, szczególnie starsi pacjenci, mogą stracić pamięć w momencie omdlenia, i nie mają przypomnienia dla objawów ostrzegawczych.1

Jeśli stoi, omdlenie może spaść w dół z powodu utraty kontroli mięśni szkieletowych; jeśli siedzi, on / ona może przewrócić się. Czasami, po utracie przytomności, ręce i nogi mogą drgać na krótko. Ruchy te często mylą świadków, którzy następnie informują, że doszło do napadu lub ataku. Chociaż rozróżnienie jest trudne dla niewprawnego oka, szarpane ruchy podczas omdlenia nie są takie same jak w przypadku napadu padaczkowego. Podobnie, utrata kontroli nad jelitami lub pęcherzem, często spotykana przy napadach, jest rzadka podczas omdlenia. Jeśli podczas omdlenia dojdzie do upadku (zwłaszcza u osób starszych), mogą wystąpić obrażenia, takie jak złamania kości lub krwawienie w obrębie jamy czaszki.

Przyczyny omdleń

Mdlenia występują, gdy przepływ krwi w mózgu i/lub dostarczanie tlenu spadają tymczasowo poniżej minimalnych wymagań dla normalnego funkcjonowania. Najczęściej, wyzwalacz jest nagły spadek ciśnienia krwi. Szereg warunków (niektóre stosunkowo niewinne, inne poważne warunki zdrowotne) może powodować takie spadki ciśnienia krwi.1

Mdłości odruchowe

Mdłości odruchowe mają kilka różnych typów, ale najbardziej znany jest wspólny lub vasovagal omdlenia. Jest to omdlenie rozsławione w filmach (często wywołane przez bolesne lub emocjonalnie denerwujące okoliczności) i jest prawdopodobnie najczęstszym ze wszystkich omdleń. Może wystąpić zarówno u osób zdrowych, jak i u tych z problemami zdrowotnymi i nie świadczy o chorobie układu nerwowego. Pacjent doświadczający wazowagalnego typu omdlenia odruchowego najprawdopodobniej odczuwa mdłości i poci się przed omdleniem, a często wydaje się „biały jak duch” i czuje się „lepki”. Po fakcie, omdlenie często czuje się zmęczony; uczucie to może trwać godziny lub dni, ale dlaczego tak się dzieje, nie jest znany. Do innych omdleń odruchowych należą te związane z nagłym ruchem szyi (zwane omdleniami zatoki szyjnej i występujące zwykle u osób starszych), opróżnianiem pęcherza moczowego lub wysiłkiem w toalecie. Zaskakująco, kaszel lub śmiech, a nawet przymusowe dmuchanie w instrument dęty (na przykład trąbkę) może również wywołać omdlenie odruchowe.

Mdłości posturalne

Mdłości posturalne są również powszechne i występują podczas przechodzenia z pozycji leżącej lub siedzącej do stojącej. Wiele zdrowych osób doświadcza niewielkiej formy tego omdlenia, kiedy krótko „szarzeje” i musi się chwilowo podeprzeć, kiedy wstaje. Jednak najbardziej dramatyczne omdlenia posturalne występują u osób starszych, słabych, tych, którzy mają podstawowe problemy medyczne (takie jak cukrzyca i / lub niektóre choroby układu nerwowego), lub osób, które są odwodnione z gorących środowisk lub nieodpowiedniego spożycia płynów. Niektóre powszechnie przepisywane leki, takie jak te, które zwiększają przepływ moczu (leki moczopędne), obniżają ciśnienie krwi lub rozszerzają naczynia krwionośne (nitrogliceryna), predysponują do wystąpienia omdleń posturalnych.

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca mogą powodować omdlenia, jeśli częstość akcji serca jest zbyt wolna (zwykle mniej niż 30 uderzeń na minutę) lub zbyt szybka (większa niż 180 uderzeń na minutę, ale zmienna w zależności od ogólnej czynności serca). Sporadycznie zaburzenia rytmu serca powodują omdlenia u osób zdrowych, ale osoby z chorobami serca (takimi jak przebyty zawał serca lub wada zastawki serca) są bardziej zagrożone. W obu przypadkach omdlenia pojawiają się zwykle na początku zaburzeń rytmu, zanim mechanizmy radzenia sobie z takimi obciążeniami (np. zwężenie naczyń krwionośnych) zdążą zareagować. Omdlenia mogą również wystąpić, gdy szybki, nieprawidłowy rytm ustaje nagle i następuje przerwa, zanim normalny rytm serca powróci. Jeśli trwa to dłużej niż 5 sekund, u pacjenta może wystąpić światłowstręt lub omdlenie.

Zaburzenia strukturalne

Zaburzenia strukturalne mięśnia sercowego, zastawek serca lub naczyń krwionośnych są stosunkowo rzadkimi przyczynami omdleń. Najczęstszą przyczyną w tej kategorii jest omdlenie związane z zawałem serca; omdlenie w tym przypadku jest przede wszystkim spowodowane nieprawidłową reakcją układu nerwowego podobną do omdleń odruchowych. Ogólnie rzecz biorąc, omdlenia spowodowane przez choroby strukturalnej serca lub naczyń krwionośnych są szczególnie ważne, aby rozpoznać, ponieważ są to sygnały ostrzegawcze potencjalnie zagrażających życiu warunków.

Conditions That Mimic Faints

Conditions, które naśladują omdlenia, ale które są często mylone z prawdziwymi omdlenia obejmują drgawki, zaburzenia snu, przypadkowe upadki, a niektóre warunki psychiatryczne (napady lęku, ciężka hiperwentylacja i reakcje histeryczne). Problemy z uchem wewnętrznym powodujące zawroty głowy (vertigo) są również często błędnie oznaczane jako omdlenia. Zaburzenia neurologiczne i metaboliczne (takie jak cukrzyca) rzadko są przyczyną prawdziwego omdlenia.

Ustalenie przyczyny

Dokładne rozpoznanie przyczyny omdlenia jest niezbędne do zapobiegania nawrotom. Szybka ocena medyczna ma kluczowe znaczenie dla osób omdlewających ze znaną chorobą serca, osób, które ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo publiczne (na przykład piloci, kierowcy komercyjni, policja), osób, które mogą łatwo zranić się (na przykład operatorzy maszyn lub osoby myjące okna) oraz osób ze znaną chorobą serca. Celem badania jest uzyskanie: (1) pewnej oceny przyczyny omdlenia; (2) oszacowania prawdopodobieństwa nawrotu; oraz (3) zrozumienia ogólnego rokowania (w tym potencjału urazu i ryzyka zgonu).

Pierwszym krokiem jest uzyskanie szczegółowego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego, w tym informacji od osób postronnych. Często już sam ten krok pozwala na postawienie diagnozy roboczej. Następnie pomocne mogą być niektóre podstawowe badania (EKG, echokardiogram, RTG klatki piersiowej). Badania powinny koncentrować się na ustaleniu, czy istnieją dowody na leżącą u podstaw choroby serca i/lub naczyń krwionośnych. Elektroencefalogramy i skany głowy (CT lub MRI) są generalnie nieprzydatne.

Z reguły, jeśli choroba serca jest nieobecna, badania interakcji serce/układ nerwowy (szczególnie z wykorzystaniem testów na stole pochyleniowym) są najlepszym następnym krokiem. Jeśli obecne są nieprawidłowości, takie jak choroba serca, należy ocenić jej potencjalny wpływ na ciśnienie tętnicze i przepływ krwi. Ponieważ zaburzenia rytmu serca są częstą przyczyną omdleń u osób z chorobami serca, konieczna może być ocena podatności pacjenta na zbyt szybki lub wolny rytm serca. Monitory elektrokardiograficzne noszone w codziennym życiu lub podobne małe monitory wszczepiane pod skórę na dłuższy czas są cenne przy próbie udokumentowania spontanicznego omdlenia. W razie potrzeby tendencję serca do nieprawidłowego bicia można zbadać za pomocą specjalnych przewodów zwanych cewnikami, które są wprowadzane przez naczynia krwionośne (jest to znane jako badanie elektrofizjologiczne).

Terapia

Kluczami do właściwego natychmiastowego leczenia omdlenia są ochrona osoby omdlałej przed urazami oraz zapewnienie, że osoba ta oddycha i ma puls. Puls może być powolny lub słaby i najlepiej sprawdzić go delikatnie dotykając jednej z tętnic szyjnych tuż poniżej tylnej części szczęki. Jeśli oddychanie i puls nie zostaną wykryte, lub jeśli osoba postronna nie jest pewna, należy wezwać pomoc medyczną. Jeśli oddychanie i puls są obecne, osoba postronna powinna pozwolić osobie omdlałej położyć się płasko (lub z lekko uniesionymi nogami), najlepiej na boku. W ciągu kilku chwil (zwykle mniej niż 1 minutę, choć może się wydawać, że jest to znacznie dłużej) osoba omdlała może odzyskać przytomność bez potrzeby pilnej interwencji medycznej. Częstym błędem jest próba podniesienia osoby omdlałej do pozycji pionowej. Próba podania płynów osobie mniej niż w pełni przytomnej jest również nierozważna.

Mdłości odruchowe

Mdłościom odruchowym, a w szczególności zwykłym omdleniom, najlepiej zapobiegać w dłuższej perspektywie poprzez edukację osób omdlałych w zakresie rozpoznawania i unikania sytuacji, które mogą spowodować omdlenie (na przykład gorące, zatłoczone otoczenie), picie dużej ilości płynów oraz, jeśli jest to medycznie uzasadnione, zwiększenie spożycia soli (tabletki z solą lub napoje sportowe zawierające elektrolity). Niekiedy trening pochyleniowy (wydłużenie czasu pozostawania w pozycji pionowej) może zmniejszyć podatność na omdlenia. Pomocne mogą być również leki, takie jak blokery β-adrenergiczne i leki zwężające naczynia krwionośne (midodryna). Stymulatory serca są również przydatne w trudnych do leczenia omdleniach odruchowych i są niezbędne w niektórych postaciach omdleń odruchowych (takich jak spowodowane zespołem zatoki szyjnej).2

Mdłości napadowe

Mdłościom napadowym często zapobiega się poprzez eliminację i/lub dostosowanie dawki leków, które mogą przyczyniać się do spadku ciśnienia krwi w pozycji stojącej. Leczenie może również obejmować pończochy podtrzymujące lub spanie z podniesionym wezgłowiem łóżka. Podobnie jak w omdleniach odruchowych, pomocne może być stosowanie soli lub napojów zawierających elektrolity, a niekiedy także midodryny. Zaleca się również rehabilitację fizyczną i trening pochyleniowy.

Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca, które powodują omdlenia, są zwykle łatwo uleczalne, ale identyfikacja rodzaju zaburzenia jest niezbędna w pierwszej kolejności. Gdy winne jest wolne tętno, bardzo skuteczne jest wszczepienie stymulatora serca. Jeśli przyczyną omdleń jest nadmiernie szybkie tętno, zalecane może być leczenie farmakologiczne w celu kontroli rytmu serca lub zabiegi lecznicze, takie jak ablacja prądem o częstotliwości radiowej. Jeśli szybki rytm serca zagraża życiu (np. u pacjentów z przebytym ciężkim zawałem serca lub u osób z dziedzicznymi zaburzeniami czynności elektrycznej serca), konieczne może być wszczepienie defibrylatora.

Podsumowanie

Mdlenie jest częste u ludzi, ponieważ mózg znajduje się znacznie powyżej źródła jego ukrwienia (serca). Każdy gwałtowny spadek ciśnienia krwi może prowadzić do omdlenia. Na szczęście, przyczyna jest często niewinny, a nawrót jest rzadkie. Jednak omdlenie może być ostrzeżeniem przed poważną chorobą serca. U wielu pacjentów lekarz może odróżnić sytuacje niewinne od poważnych, przeprowadzając szczegółowy wywiad lekarski, dokładnie analizując okoliczności zasłabnięcia (zasłabnięć), badając osobę, która zasłabła, i być może wykonując badanie EKG i/lub bezbolesne badanie obrazowe serca (echokardiogram). Niekiedy konieczne są dodatkowe badania medyczne. Ogólnie rzecz biorąc, u 80% do 90% osób omdlewających można ustalić prawdopodobną przyczynę i rozpocząć skuteczne leczenie.

Przypisy

.