Begrafenissen in Japan zijn plechtige gelegenheden, waarbij Japanse mensen volgen vele praktijken om de overledene een waardig afscheid te geven. Als u wordt uitgenodigd voor een Japanse begrafenis, is het begrijpelijk dat u bang bent de begrafenisetiquette te schenden als u niet goed weet wat u kunt verwachten. Om u op een dergelijke gelegenheid voor te bereiden, hebben wij een lijst opgesteld met de volgende dingen die u moet weten, zodat u een beter inzicht krijgt in wat u kunt verwachten en welke handelingen van u worden verwacht.
Wat te dragen bij een Japanse begrafenis
Omdat begrafenissen in Japan uw gelegenheid zijn om uw laatste eer te bewijzen en afscheid te nemen van de dierbare overledene, is de sombere kleur zwart de kleur bij uitstek om uw respect te tonen voor de overledene en zijn of haar nabestaanden. Voor de Japanners is het belangrijk dat u uw zondagse kledij aantrekt, dus mannen dienen gekleed te komen in een smetteloos wit overhemd en een goed gesteven zwart pak, met een zwarte stropdas die de waardige look compleet maakt. Dames moeten een niet-verbloemende zwarte jurk, kimono of pak dragen. Ook voor de dames: hoewel het niet verplicht is om sieraden te dragen, zou het ideaal zijn om een parelketting te dragen als u het type persoon bent dat graag accessoires aan uw look toevoegt. Parels worden beschouwd als de standaard voor Japanse begrafenissen; veel Japanse vrouwen dragen graag een parelketting of zelfs pareloorbellen, omdat ze doordrongen zijn van symboliek – de zuiverheid van de menselijke geest.
Alle andere items die u meeneemt naar de begrafenis moeten ook zwart zijn, inclusief paraplu’s, aktetassen, handtassen, en schoenen. Kortom, draag niets fels of kleurrijks dat andere deelnemers kan afleiden van de ernst van de Japanse begrafenis.
Wat mee te nemen naar een Japanse begrafenis
In tijden van rouw wil je zeker iets aan de familie van de overledene geven om je steun en solidariteit te tonen. Condoleancegeld (koden) is een goede keuze, aangezien Japanse begrafenissen vrij kostbare aangelegenheden zijn. Let erop dat er een speciale enveloppe is waarin je je condoleancegeld moet doen, dus koop er een bij kantoorboekhandels, 100-yen-winkels, of zelfs buurtwinkels. De juiste enveloppe is een witte met een zwart-wit lint met de uiteinden naar boven. Koop nooit een rood-witte enveloppe – die is bedoeld voor feestelijke gelegenheden!
In de enveloppe voor koden zit nog een enveloppe; daarin doet u uw condoleancegeld. Als vuistregel geldt: hoe dichter je bij de overledene staat, hoe meer geld je verplicht bent te geven, maar tussen de 5.000 yen en 30.000 yen is een ideaal budget. Omdat oneven getallen worden geassocieerd met onheilspellende gelegenheden, is het aan te raden een oneven bedrag te geven. Vermijd ook ten allen prijze bedragen van vier, want vier wordt in het Japans uitgesproken als “shi,” wat dezelfde uitspraak is voor de dood.
Nadat u het geld in de binnenenveloppe heeft gedaan, schrijft u het beste het bedrag van uw condoleancegeld op de voorkant van de binnenenveloppe, schrijft u uw naam en adres op de achterkant van de enveloppe, en stopt u deze vervolgens in de grotere, versierde enveloppe. Het vermelden van uw persoonlijke gegevens zal de rouwende familie een heel eind op weg helpen bij het bijhouden van de juiste documentatie van de geldelijke steun die zij van weldoeners ontvangen.
Het is gebruikelijk om uw condoleance-enveloppe te omwikkelen met een doek die “fukusa” wordt genoemd, zodat deze niet wordt verbogen of door vuil wordt aangetast. Zwarte, bruine of paarse fukusa worden geschikt geacht, en u kunt ze in warenhuizen kopen. Er zijn specifieke regels over hoe de envelop met de fukusa moet worden bedekt, dus denk eraan een Japanner te raadplegen als u niet zeker weet hoe u de envelop moet inpakken.
Wat te verwachten bij de wake (Otsuya)
Japanse begrafenissen bestaan meestal uit twee delen, waarvan het eerste een wake (otsuya) is die de avond voor de eigenlijke begrafenis wordt gehouden. Als u een gewone vriend van de overledene bent, kunt u gerust alleen de wake bijwonen en niet de begrafenis. Deze wake brengt de familie, kennissen en vrienden van de overledene voor een beperkte tijd (meestal ongeveer 1-2 uur) bijeen en helpt hen tijdelijk met hun verlies om te gaan door te luisteren naar boeddhistische monniken die soetra’s reciteren. Vraag een wederzijdse Japanse kennis van de overledene naar het tijdstip van de wake, want u wilt niet midden in het chanten komen en het verloop van de wake verstoren.
Wanneer u vroeg op de plaats van de wake arriveert, wordt u automatisch in rijen gesorteerd om uw respect te betuigen en uw condoleances aan de familie over te brengen. Afhankelijk van uw relatie met de overledene, sluit u zich aan bij een rij voor familieleden of bij een rij voor schoolvrienden, collega’s en zelfs clubgenoten. Hier komt enige vertrouwdheid met Japanse karakters van pas, want er zijn borden met de opschriften “Gokazokusama” (ご家族様) en “Goyujinsama” (ご友人様) voor respectievelijk familie en vrienden. Als u echter niet veel Japans kent, hoeft u zich geen zorgen te maken: de andere aanwezigen wijzen u graag de juiste weg als u het hen discreet vraagt.
Terwijl u de wake kunt verlaten in het midden van de sutra chanten, is het niet gebruikelijk voor Japanse mensen om dit te doen. U zult er dus van moeten afzien om niet onnodig de aandacht op u te vestigen. De boeddhistische monniken reciteren deze soetra’s meestal met luide en dreunende stem, omdat ze bedoeld zijn om de vredige overgang van de overledene naar het hiernamaals te vergemakkelijken. Bereid u daarom voor op het voortdurend reciteren van de soetra’s en zorg dat u stil zit en niet te veel beweegt.
Wat kunt u verwachten bij de begrafenisdienst
De begrafenis wordt meestal een dag na de wake gehouden en omvat uitgebreidere boeddhistische begrafenisrituelen. Als u de begrafenis bijwoont, zal u worden gevraagd deel te nemen aan verschillende rituelen om de overledene te eren. Een veelvoorkomend ritueel is het wierookritueel (oshoukou), dat wordt uitgevoerd om te bidden voor de ziel van de overledene. Om het wierookritueel uit te voeren, loopt u naar het altaar, neemt u een snufje wierook en brengt u het aan op uw voorhoofd. Vervolgens moet u de wierook in een ander kommetje strooien, dat bekend staat als het “vlammend kommetje”. Afhankelijk van de boeddhistische sekte die de ceremoniële riten uitvoert, kan het zijn dat u deze handeling nog een of twee keer moet herhalen.
Daarnaast krijgt u de kans om het lichaam in de kist te bekijken en definitief afscheid te nemen aan het eind van de uitvaartdienst. Er zullen rouwenden zijn die u bloemen zullen geven (meestal lelies en chrysanten) als u in de rij gaat staan met de rest van de aanwezigen om uw laatste eer te bewijzen. Wanneer het uw beurt is, kunt u de bloemen in de kist leggen. U kunt zelfs van tevoren een kort briefje schrijven dat u samen met uw bloem in de kist kunt leggen. Als u zich ongemakkelijk voelt bij het naderen van de kist, kunt u het ritueel op een afstandje in stilte gadeslaan. Mocht iemand u benaderen, dan kunt u zich beleefd verontschuldigen door te vragen of u “in gedachten afscheid mag nemen van de overledene”. Hoewel het voor Japanners gebruikelijk is om de kist te bekijken, hoeft u zich niet onder druk gezet te voelen om iets te doen waar u zich ongemakkelijk bij voelt.
Wat te verwachten na de uitvaartdienst
Na de uitvaartdienst is het tijd om een bezoek te brengen aan het plaatselijke crematorium, aangezien bijna alle Japanners ervoor kiezen om na hun dood gecremeerd te worden. Op dat moment wordt de kist overgebracht naar een speciaal gemaakte lijkkoets (reikyusha), meestal een zwarte limousine met een ingewikkeld dakdesign in Japanse stijl. Familieleden nemen plaats in een aparte auto, terwijl familieleden per bus worden vervoerd. De crematie is een besloten gebeurtenis die alleen bedoeld is voor de familie en verwanten van de overledene, maar als u een zeer goede vriend van de overledene bent, wilt u misschien toestemming vragen aan de familie, zodat u met hen mee kunt gaan.
Wat u misschien zal verbazen, is dat de chauffeur van de lijkkoets voor het wegrijden 5-10 seconden lang op de claxon drukt om iedereen te laten zien dat de overledene spoedig afscheid zal nemen van het aardse rijk. Als u uit een land komt waar begrafenisauto’s de gebeurtenis in stilte aankondigen, kan het luide claxonneren nogal schokkend voor uw zintuigen zijn, dus het kan verstandig zijn om u hierop mentaal voor te bereiden.
Wat te verwachten in het crematorium
Het kan zijn dat u getrouwd bent met een Japanse burger, in welk geval de begrafenis die u bijwoont die van een familielid kan zijn. Dit betekent dat uw aanwezigheid en betrokkenheid belangrijk zullen zijn in het crematorium. Daar wacht u eerst met de rest van uw Japanse familie in een aangewezen wachtkamer terwijl het lichaam wordt gecremeerd. Als de crematie voltooid is, moet u uw familieleden volgen en in één rij naar een ruimte lopen waar de kist uit de oven is gehaald. Vervolgens krijgt u een paar speciale eetstokjes en wordt u verzocht een bot van de overledene uit de kist te plukken, zodat u het in een urn kunt doen. Als iedereen aan de beurt is geweest, schept het personeel van het crematorium de overgebleven stukjes in de urn, die vervolgens wordt verzegeld.
Het is misschien opmerkelijk te beseffen dat in Japan alleen de botten en niet de as van de overledene wordt bewaard. Dit kan een schok voor u zijn als uw cultuur het bewaren van as aanmoedigt als middel om afsluiting te verkrijgen.
Wat te doen voordat u naar huis terugkeert
Of u nu de wake of de begrafenis bijwoont of beide, u gaat eerst in de rij staan en geeft uw condoleancegeld aan een aangewezen receptionist voordat de wake of de begrafenis begint. Daarna overhandigt hij of zij u een zakje dat “kodengaeshi” wordt genoemd en waarin zout, thee en enkele hapjes zitten. In de Japanse cultuur staat het concept van wederkerigheid voorop. Begrafenissen zijn niet anders, en de kodengaeshi is als een tegengeschenk dat de waardering van de nabestaanden overbrengt voor uw steun tijdens hun tijd van verlies. Zorg ervoor dat u het zout niet vergeet, want u moet zout achter een van uw schouders gooien om geesten af te weren voordat u uw huis binnenstapt.
Insluitend
Begrafenissen markeren een ongelooflijk stressvolle periode in het leven van mensen die worden beïnvloed door de dood van hun geliefde. Daarom zal een goed begrip van de Japanse begrafenisetiquette helpen om de familie van de overledene wat troost te bieden. Als u een begrafenis in Japan moet bijwonen, kunt u het beste gaan met een wederzijdse Japanse kennis van de overledene die u er doorheen kan loodsen. Zo niet, dan hopen we dat deze gids u genoeg aanwijzingen heeft gegeven om de ceremonie vrij vlot te laten verlopen en uw laatste eer te bewijzen.
Title image credit: akiyoko / .com
Als u wilt feedback op een van onze artikelen te geven, heb je een idee dat je echt zou willen zien tot leven komen, of heb je gewoon een vraag over Japan, hit ons op onze Facebook!
By the way, als u op zoek bent naar een baan of carrière verandering en je bent al in Japan, hebben we nu een banen site genaamd tsunagu Local Jobs! Op de top van het hebben van exclusieve vacatures die je nergens anders vindt, hebben we alle aanbiedingen doorgelicht om ervoor te zorgen dat ze buitenlander-vriendelijk en van hoge kwaliteit zijn. Als u zich registreert voor een account op de site, kunt u zelfs gebruik maken van onze agent dienst waar onze internationale medewerkers zal u helpen de perfecte baan te vinden in Japan, dus check it out vandaag!
De informatie in dit artikel is accuraat op het moment van publicatie.