Wie heeft vuur uitgevonden? Dat weet niemand. We weten niet eens of het één keer is uitgevonden (en zich als een lopend vuurtje heeft verspreid) of meerdere keren. Het is zelfs de vraag of homo sapiens of een andere menselijke soort het vuur heeft uitgevonden. We kunnen alleen zeggen dat het tussen 1,7 en 0,2 miljoen jaar geleden werd uitgevonden. Ruwweg.
Latere uitvindingen kunnen we toeschrijven aan rijken, zoals de Romeinen of de Chinezen. Vanaf rond de renaissance zijn we uitvinders gaan noemen en het jaar van uitvinding. Denk aan uitvinders als Edison of Tesla. Vaak is het echter meer een aaneenschakeling van gebeurtenissen die leidt tot dingen die we nu kennen dan dat we ze aan één persoon kunnen toeschrijven.
Denk aan de microscoop. Een van de eerste pioniers waren Hans en Zacharias Janssen aan het eind van de 16e eeuw. Galileo’s apparaat de Occhiolino was een verbeterde versie. Andere wetenschappers zoals Robert Hooke en Antonie van Leeuwenhoek hebben ook grote vooruitgang geboekt. Het concept om kleine objecten te zien is hetzelfde, maar dit apparaat bestaat uit vele onderdelen en die onderdelen werden voortdurend verbeterd. Dus wie heeft de microscoop uitgevonden?
Dat er geen specifieke uitvinder is, geldt nog sterker voor moderne uitvindingen van de 20ste en 21ste eeuw. Waren computers en het internet één uitvinding of een reeks van uitvindingen? We spreken in deze gevallen meer van vooruitgang dan van uitvindingen. Vaak is het niet de eenzame uitvinder, maar groepen wetenschappers en bedrijven die allemaal bijdragen aan een stukje van de puzzel.
De uitvinders van de 20e eeuw brachten ons het vliegtuig, kernenergie, raketten, antibiotica, radio en televisie. Wat bracht de 21ste ons tot nu toe?
Smartphone: iPhone
Is een mobiele telefoon met een rekenmachine slim? Moet het een app store hebben? Smartphone is een breed begrip. De meesten zijn het erover eens dat de iPhone de grootste sprong voorwaarts maakte. Enkele belangrijke ingrediënten waren een touchscreen, een telefoon, een camera en apps. Apple bracht ze allemaal samen. Sinds de introductie in 2007 heeft Apple meer dan 2 miljard iPhones verkocht. Samen met Android-telefoons domineren ze vandaag de dag de markt. Tegenwoordig zijn we gewend om bij elkaar te zitten en allemaal naar een scherm te staren.
Sociale netwerken: Facebook
Het internet en smartphones hebben iets anders mogelijk gemaakt: het creëren van sociale netwerken online. Het delen van onze ideeën en de dingen waar we mee bezig zijn in tekst, foto’s en video’s. Het platform dat het meest invloedrijk is geweest, is Facebook. Begonnen in 2004 als studentengids met als hoofddoel onderscheid te maken tussen hot en less hot people op de universiteit. Nu heeft het meer dan 2 miljard actieve gebruikers per maand.
Media streaming: YouTube
Vroeger huurden we een film in de videotheek. Wie wil hem de volgende dag terugbrengen? In een niet zo ver verleden downloadde iedereen muziek en films. Dit kon dagen duren tot je eindelijk het bestand op je computer had staan om het te bekijken.
Het was slechts een kwestie van tijd toen het internet snel genoeg werd om media live te streamen. Tegenwoordig wordt steeds meer inhoud aangeboden door Spotify en Netflix, maar het meest gebruikte wereldwijd is waarschijnlijk YouTube. De eerste video is gemaakt door een van de oprichters Jawed Karim: Ik in de dierentuin. Een flauwe video? Het gemiddelde aantal views op YouTube ligt tegenwoordig rond de 1 miljard.
Online encyclopedie: Wikipedia
Soms is het makkelijker om het op te zoeken op Wikipedia dan om het uit je hoofd te halen. Gestart in 2001 als een encyclopedie die iedereen kan bewerken. Het lijkt erop dat bijna iedereen dat ook echt heeft gedaan (For good or worse).
Heden ten dage heeft de Engelse versie zo’n 6 miljoen artikelen. Alle Wikipedia’s samen is nog groter. Het heeft meer dan 27 biljoen woorden, 40 miljoen artikelen in bijna 300 talen. Inderdaad, een hoop om te onthouden.
Car Navigator (TomTom)
Sommige uitvindingen maken ons leven gemakkelijker. Soms zo gemakkelijk dat we er bijna blindelings op vertrouwen. Een goed voorbeeld: onze autonavigatie. Het geeft ons het gevoel thuis te zijn in een stad waar we nog nooit zijn geweest. Gedetailleerde digitale kaarten samen met GPS (Global Positioning System) dat weet waar we ons overal op aarde bevinden, maakten autonavigatie mogelijk. Bijna alle auto’s hebben er tegenwoordig een ingebouwd. Het meest iconische was een apparaat van TomTom. Het eerste apparaat voor persoonlijk gebruik werd in 2004 geïntroduceerd. Ja, zo een waarbij je het op de voorruit van de auto likt en plakt.
Gene editing: CRISPR
In de jaren tachtig boekten wetenschappers grote vooruitgang met sequencing. Met de methode Polymerase kettingreactie (PCR) maakten zij het mogelijk om specifieke DNA-segmenten te kopiëren. Dit was vooral een laboratoriumtechniek. De manier waarop DNA kon worden gekopieerd en gemodificeerd werd verstoord met de uitvinding van de clustered regularly interspaced short palindromic repeats. Beter bekend als CRISPR.
In 2012 werd de techniek geïntroduceerd door Bruce Conklin en zijn team. Gene editing werd ineens mogelijk voor een gemiddelde student moleculaire biologie, in plaats van een groot laboratorium. Toepassing is bijvoorbeeld het veranderen van DNA bij een erfelijke aandoening en het repareren van andere DNA-storingen.
Deeltjesversneller: LHC
Deeltjesversnellers zijn machines die “geladen” deeltjes versnellen tot hoge snelheden om natuurkundige verschijnselen te bestuderen. De LHC (Large Hadron Collider), waarbij de versneller in een 27 km lange tunnel onder de bergen ligt, was een heel nieuw project. Een gigantisch project waar meer dan 10.000 wetenschappers aan hebben gewerkt!
De belangrijkste ontdekking is die van het Higgs-Boson deeltje dat een belangrijke rol speelt in het standaardmodel (hoe het heelal werkt). Een zeer belangrijk, maar ietwat duur deeltje (de totale kosten voor het vinden van het Higgs-boson liepen op tot zo’n 13,25 miljard dollar).
VR: Oculus Rift
Virtual reality werd al in de 20e eeuw uitgevonden. De toenmalige hardware en software maakten de werkelijkheid echter niet erg overtuigend. Bovendien kon niemand het zich veroorloven.
Alles veranderde toen Lucky Palmer de Oculus Rift introduceerde op de crowd funding website Kickstarter. De basisingrediënten waren een skibril, een scherm van een mobiele telefoon, lenzen en trackingsensoren. Een nieuw recept om een goedkope en goede VR-ervaring te bouwen. Hoewel sommigen teleurgesteld waren dat de populariteit niet de aantallen van een iPhone bereikte, zijn er al 6 miljoen apparaten verkocht.
Kunstorganen
Het leven was toen simpel. Als een van je organen zoals hart of lever niet functioneerde ging je dood. In de 21e eeuw is een revolutie gaande om dit te veranderen.
Vooruitgang in elektronica en stamcelonderzoek maken dit mogelijk. Dit leidt tot kunstharten, -levers, -pancreas, -nieren en -longen. Het eerste kunsthart is al in 1982 in gebruik genomen. Het verschil met de 21ste benadering is dat het wordt gemaakt van de eigen stamcellen van de patiënt, en dat deze in het lab worden gekweekt om perfect bij een specifieke persoon te passen.
Cloud: Amazon AWS
De weg van servers op kantoor naar cloud computing is ook een verhaal van vele kleine stapjes. Eerst werden er kamers gemaakt speciaal voor het hosten van servers. Door de vooruitgang op het gebied van netwerken hoefden deze servers niet meer op kantoor te staan. Later werden de servers verplaatst naar bedrijven van derden die de server in een datacenter hosten.
Door virtualisatie en containerisatie werd het steeds minder belangrijk waar software draaide. Het draaide ergens in de ‘cloud’. Dit wordt ook wel eens sarcastisch “op de computer van iemand anders” genoemd.
Nu bieden grote leveranciers als Amazon AWS of Microsoft Azure off-the-shelve applicaties aan waarbij bedrijven betalen voor het gebruik. Niet iedereen is zich ervan bewust dat de meeste zaken zoals Netflix en Spotify in de cloud draaien. Een journaliste blokkeerde Amazon AWS en kon veel van die diensten niet meer gebruiken. Haar mobiele apparaat probeerde in een week 98000 verbindingen met Amazon te maken.