Narcyziści (osoby z Narcystycznym Zaburzeniem Osobowości) i współuzależnieni są zwykle uważani za przeciwieństwa, ale zaskakująco, choć ich zewnętrzne zachowanie może się różnić, dzielą wiele cech psychologicznych. W rzeczywistości, narcyzi wykazują podstawowe współzależne objawy wstydu, zaprzeczania, kontroli, zależności (nieświadomej) oraz dysfunkcyjnej komunikacji i granic, które prowadzą do problemów z intymnością. Jedno z badań wykazało znaczącą korelację pomiędzy narcyzmem a współuzależnieniem. Chociaż większość narcyzów może być sklasyfikowana jako współuzależnieni, nie jest odwrotnie – większość współuzależnionych nie jest narcyzami. Nie wykazują wspólne cechy wyzysku, uprawnienia, i brak empatii.
Zależność
Zależność jest zaburzeniem „zagubionego siebie”. Współuzależnieni stracili połączenie z ich wrodzonej jaźni. Zamiast tego, ich myślenie i zachowanie obraca się wokół osoby, substancji lub procesu. Narcyzi również cierpią z powodu braku połączenia z ich prawdziwym ja. W jego miejsce, utożsamiają się ze swoim idealnym „ja”. Ich wewnętrzny niedostatek i brak połączenia z ich prawdziwym „ja” sprawiają, że są zależni od innych w celu uzyskania walidacji. W konsekwencji, podobnie jak inni współuzależnieni, ich obraz siebie, myślenie i zachowanie są zorientowane na innych, aby ustabilizować i potwierdzić ich poczucie własnej wartości i kruche ego.
Ironicznie, pomimo deklarowanej wysokiej samooceny, narcyzi łakną uznania ze strony innych i mają nienasyconą potrzebę bycia podziwianymi – aby uzyskać swoje „narcystyczne zaopatrzenie”. To czyni ich tak samo uzależnionymi od uznania ze strony innych, jak uzależniony jest od swojego nałogu.
Wstyd
Wstyd jest u podstaw współuzależnienia i uzależnienia. Wynika on z dorastania w dysfunkcyjnej rodzinie. Nadmierna samoocena narcyza jest powszechnie mylona z miłością do samego siebie. Jednak przesadne self-flattery i arogancji tylko assuage nieświadome, uwewnętrzniony wstyd, który jest powszechny wśród codependents.
Dzieci rozwijają różne sposoby radzenia sobie z niepokoju, niepewności i wrogości, że doświadczają dorastania w rodzinach dysfunkcyjnych. Zinterioryzowany wstyd może być wynikiem mimo dobrych intencji rodziców i braku jawnych nadużyć. Aby czuć się bezpiecznie, dzieci przyjmują wzorce radzenia sobie, które dają podstawę do stworzenia idealnego „ja”. Jedną ze strategii jest dostosowywanie się do innych ludzi i szukanie ich miłości, czułości i aprobaty. Inną jest dążenie do uznania, opanowania i dominacji nad innymi. Stereotypowe osoby współuzależnione należą do pierwszej kategorii, a osoby narcystyczne do drugiej. Szukają władzy i kontroli nad swoim środowiskiem, aby zaspokoić swoje potrzeby. Ich dążenie do prestiżu, wyższości i władzy pomaga im uniknąć uczucia niższości, wrażliwości, potrzeby i bezradności za wszelką cenę.
Te ideały są naturalne potrzeby człowieka, jednak dla współuzależnionych i narcyzów, są one kompulsywne, a więc neurotyczne. Dodatkowo, dążymy do naszego idealnego ja, tym dalej odchodzimy od naszego prawdziwego ja, co tylko zwiększa naszą niepewność, fałszywe ja, i poczucie wstydu.
Zaprzeczenie
Zaprzeczenie jest podstawowym objawem współuzależnienia. Współuzależnieni są na ogół w zaprzeczeniu ich współuzależnienia i często ich uczucia i wiele z ich potrzeb. Podobnie, narcyzi zaprzeczają uczuciom, szczególnie tym, które wyrażają wrażliwość. Nie przyznają się do uczuć nieadekwatności, nawet wobec samych siebie. Wypierają się i często rzutują na innych uczucia, które uważają za „słabe”, takie jak tęsknota, smutek, samotność, wstyd, bezsilność, poczucie winy, strach i ich odmiany. Gniew sprawia, że czują się silni. Gniew, arogancja, zazdrość, i pogarda są obrony do leżącego u podstaw wstyd.
Codependents zaprzeczyć ich potrzeb, zwłaszcza emocjonalnych potrzeb, które były zaniedbywane lub wstyd dorastał. Niektórzy współuzależnieni działają samowystarczalne i łatwo umieścić innych potrzeb na pierwszym miejscu. Inni współuzależnieni są wymagający od ludzi, aby zaspokoić swoje potrzeby. Osoby narcystyczne również zaprzeczają potrzebom emocjonalnym. Nie przyznają, że są wymagający i potrzebujący, ponieważ posiadanie potrzeb sprawia, że czują się zależni i słabi. Zamiast tego, oceniają innych jako słabych i potrzebujących. Są odepchnięci przez uczucia, których sami się wypierają.
Ale narcyzi zazwyczaj nie stawiają potrzeb innych na pierwszym miejscu, niektórzy narcyzi są w rzeczywistości ludźmi-pleaserami i mogą być bardzo hojni. Poza zapewnieniem sobie przywiązania osób, od których są zależni, często ich motywem jest uznanie, poczucie wyższości lub wielkości dzięki temu, że są w stanie pomóc ludziom, których uważają za gorszych. Podobnie jak inni współuzależnieni, mogą czuć się wykorzystywani przez i urażeni w stosunku do ludzi, którym pomagają.
Wielu narcyzów ukrywa się za fasadą samowystarczalności i zdystansowania, jeśli chodzi o potrzeby emocjonalnej bliskości, wsparcia, żałoby, pielęgnacji i intymności. Ich dążenie do władzy chroni ich przed doświadczaniem upokorzenia związanego z poczuciem słabości, smutku, strachu, pragnieniem lub potrzebą kogokolwiek – ostatecznie, aby uniknąć odrzucenia i poczucia wstydu. Tylko groźba porzucenia ujawnia, jak bardzo są naprawdę zależni.
Dysfunkcyjne granice
Podobnie jak inni współuzależnieni, narcyzi mają niezdrowe granice, ponieważ ich nie szanowano, dorastając. Nie doświadczają innych ludzi jako odrębnych, ale jako przedłużenie siebie. W rezultacie, rzutują myśli i uczucia na innych i obwiniają ich za swoje niedociągnięcia i błędy, których nie mogą tolerować u siebie. Dodatkowo, brak granic sprawia, że cienka skóra, wysoce reaktywne i defensywne i powoduje im wziąć wszystko osobiście.
Większość współuzależnionych akcji tych wzorców winy, reaktywność, defensywność, i biorąc rzeczy osobiście. Zachowanie i stopień lub kierunek uczuć może się różnić, ale podstawowy proces jest podobny. Na przykład, wielu współuzależnionych reagować z samokrytyki, obwiniania siebie, lub wycofania, podczas gdy inni reagują z agresją lub krytyki i obwiniać kogoś innego. Jednak oba zachowania są reakcjami na wstyd i pokazują dysfunkcyjne granice. (W niektórych przypadkach, konfrontacja lub wycofanie może być odpowiednią reakcją, ale nie wtedy, gdy jest to nawykowa, kompulsywna reakcja.)
Dysfunkcyjna komunikacja
Jak inni współuzależnieni, komunikacja narcyzów jest dysfunkcyjna. Na ogół brakuje im umiejętności asertywności. Ich komunikacja często składa się z krytyki, żądań, etykietowania i innych form przemocy słownej. Z drugiej strony, niektórzy narcyzi intelektualizują, zaciemniają i są pośredni. Podobnie jak inni współuzależnieni, mają trudności z identyfikacją i jasnym określeniem swoich uczuć. Chociaż mogą wyrażać opinie i zajmować stanowiska łatwiej niż inni współuzależnieni, często mają problemy ze słuchaniem i są dogmatyczni i nieelastyczni. Są to oznaki dysfunkcyjnej komunikacji, które świadczą o braku bezpieczeństwa i szacunku dla drugiej osoby.
Kontrola
Podobnie jak inni współuzależnieni, narcyzi poszukują kontroli. Kontrola nad naszym środowiskiem pomaga nam czuć się bezpiecznie. Im większy jest nasz niepokój i niepewność, tym większa jest nasza potrzeba kontroli. Kiedy jesteśmy zależni od innych dla naszego bezpieczeństwa, szczęścia i poczucia własnej wartości, to co ludzie myślą, mówią i robią staje się najważniejsze dla naszego poczucia dobrobytu, a nawet bezpieczeństwa. Będziemy starali się kontrolować ich bezpośrednio lub pośrednio za pomocą uszczęśliwiania ludzi, kłamstw lub manipulacji. Jeśli boimy się lub wstydzimy naszych uczuć, takich jak gniew czy żal, próbujemy je kontrolować. Gniew lub smutek innych ludzi zdenerwuje nas, tak, że muszą być unikane lub kontrolowane, zbyt.
Intymność
Wreszcie, połączenie wszystkich tych wzorców sprawia, że intymność jest wyzwaniem dla narcyzów i współuzależnionych, podobnie. Związki nie mogą się rozwijać bez wyraźnych granic, które zapewniają partnerom wolność i szacunek. Wymagają one, abyśmy byli autonomiczni, posiadali asertywne umiejętności komunikacyjne i poczucie własnej wartości.
Więcej na temat tych wzorców można znaleźć w mojej książce Conquering Shame and Codependency.
.