Pacjenci z guzami mózgu
Pacjenci z nowotworami mózgu, u których rozwinęła się padaczka, powinni być leczeni lekami przeciwpadaczkowymi (AED), ale w piśmiennictwie nie ma zgodności co do tego, które AED są najskuteczniejsze. Większość badań oceniających stosowanie AED u tych chorych dotyczy starszych AED, w tym fenytoiny, fenobarbitalu, karbamazepiny i kwasu walproinowego. Nowsze leki AED, takie jak gabapentyna, lamotrygina, tiagabina, lewetyracetam i zonisamid, mogą oferować podobną lub lepszą skuteczność przy większej tolerancji i mniejszej liczbie interakcji lekowych. Badania tych nowszych środków u pacjentów z nowotworami są bardzo potrzebne.
Interakcje lekowe
Potencjalne interakcje istnieją między AED a lekami stosowanymi w terapii nowotworów. Leki AED indukujące enzymy, takie jak fenytoina, fenobarbital i prawdopodobnie karbamazepina, mogą indukować metabolizm steroidów, a tym samym zmniejszać skuteczność steroidów.89,90 Fenytoina i fenobarbital mogą również zmniejszać skuteczne stężenia leków przeciwnowotworowych.92 Jedno z badań sugeruje, że fenytoina może mieć potencjał immunosupresyjny.91
Odwrotnie, chemioterapia może zmieniać stężenie AED we krwi. Na przykład podczas leczenia prokarbazyną może dojść do zwiększenia stężenia fenobarbitalu i fenytoiny oraz wynikającej z tego toksyczności klinicznej.48 U pacjentów leczonych innymi chemioterapeutykami mogą wystąpić subterapeutyczne stężenia AED i zwiększone ryzyko napadów drgawkowych.85,93,94 Zmniejszone wchłanianie kwasu walproinowego i karbamazepiny lub zwiększony metabolizm fenytoiny podczas jednoczesnego leczenia chemioterapeutykami mogą być przyczyną tych zmian.85,93,94 Oprócz tych zmian spowodowanych interakcjami lekowymi lub zmianami we wchłanianiu lub metabolizmie, toksyczność może wystąpić, gdy AED są dostosowywane w ramach kompensacji, a odbicie następuje po zakończeniu cykli chemioterapii.
Działania niepożądane
Zgłaszano wiele działań niepożądanych u pacjentów przyjmujących AED podczas leczenia guzów mózgu:
- Pacjenci leczeni fenytoiną lub karbamazepiną, którzy otrzymują również radioterapię czaszkową, doświadczali częstszych skórnych reakcji, w tym rumienia wielopostaciowego i zespołu Stevensa-Johnsona.95,96
- U pacjentów z guzem mózgu przyjmujących fenobarbital może wystąpić odruchowa dystrofia współczulna, dotycząca szczególnie barku i ręki, zwykle kontralateralna w stosunku do guza.97
- Karbamazepina rzadko powoduje agranulocytozę i leukopenię, co może komplikować stosowanie równoczesnej chemioterapii.
- Kwas walproinowy może powodować toksyczność wątrobową, wydłużenie czasu krwawienia i trombocytopenię.48
Takie potencjalne działania niepożądane przyczyniły się do powstania argumentu przeciwko profilaktycznemu stosowaniu AED u pacjentów z nowotworami bez napadów.
Inne względy dotyczące przepisywania leków
Inne względy dotyczące AED dotyczą drogi podawania, szybkości osiągania poziomów terapeutycznych oraz znanych idiosynkratycznych i zależnych od dawki działań niepożądanych AED. Leki, które są dostępne w postaci dożylnej, takie jak fenytoina, fenobarbital i kwas walproinowy, oferują alternatywną drogę podawania i mogą być szybko załadowane, co pozwala na szybkie osiągnięcie poziomów terapeutycznych, jeśli jest to konieczne z klinicznego punktu widzenia.
Adaptacja z: Mangano FT, McBride AE, and Schneider SJ. Brain tumors and epilepsy. In: Ettinger AB and Devinsky O, eds. Managing epilepsy and co-existing disorders. Boston: Butterworth-Heinemann; 2002;175-194.
Za zgodą Elsevier (www.elsevier.com).