Kikuyu

Kikuyu, zwani także Gikuyu lub Agikuyu, ludność mówiąca językiem Bantu, zamieszkująca wyżynny obszar południowo-środkowej Kenii, w pobliżu Mount Kenya. Pod koniec XX wieku Kikuyu liczyli ponad 4,400,000 i stanowili największą grupę etniczną w Kenii, około 20 procent całej populacji. Ich własna nazwa dla siebie to Gikuyu lub Agikuyu.

Kikuyu przenieśli się na swoje współczesne terytorium z północnego wschodu w XVII-XIX wieku. Ich rdzenna gospodarka opierała się na intensywnych uprawach prosa (podstawowa uprawa), grochu, fasoli, sorgo i słodkich ziemniaków. Główne nowoczesne uprawy pieniężne to kawa, kukurydza (maize), wattle, owoce i warzywa. Niektóre grupy praktykowały nawadnianie i budowę tarasów. Hodowla zwierząt stanowiła ważne uzupełnienie.

Kikuyu tradycyjnie żyli w oddzielnych domowych zagrodach rodzinnych, z których każda była otoczona żywopłotem lub sztachetą i zawierała chatę dla każdej żony. Podczas rebelii Mau Mau w latach 50-tych XX wieku, brytyjski rząd kolonialny przeniósł Kikuyu do wiosek ze względów bezpieczeństwa. Korzyści ekonomiczne wynikające z osiedlania się w wioskach i konsolidacji ziemi sprawiły, że wielu Kikuyu kontynuowało ten układ po zakończeniu stanu wyjątkowego. Jednostką lokalnej społeczności jest mbari, patrylinearna grupa mężczyzn, ich żon i dzieci, licząca od kilkudziesięciu do kilkuset osób. Poza mbari, ludzie dzielą się na dziewięć klanów i kilka podklanów.

Kikuyu są również zorganizowani w grupy wiekowe, które służyły jako główne instytucje polityczne. Grupy chłopców są inicjowane każdego roku i ostatecznie grupowane w grupy pokoleniowe, które tradycyjnie rządziły przez 20 do 30 lat. Władza polityczna tradycyjnie spoczywała w rękach rady starszych, która reprezentowała daną klasę wiekową podczas sprawowania przez nią władzy. Kikuyu wierzą we wszechmocnego boga stwórcę, Ngai, oraz w ciągłą duchową obecność przodków.

Zdobądź subskrypcję Britannica Premium i uzyskaj dostęp do ekskluzywnych treści. Subscribe Now

Ponieważ Kikuyu byli przeciwni okupacji swoich wyżyn przez europejskich rolników i innych osadników, byli pierwszą rdzenną grupą etniczną w Kenii, która podjęła antykolonialną agitację w latach 20. i 30. W 1952 r. wywołali powstanie Mau Mau przeciwko rządom brytyjskim, a w późniejszej dekadzie przewodzili działaniom na rzecz niepodległości Kenii. Stali się ekonomiczną i polityczną elitą niepodległej Kenii. Jomo Kenyatta, Kikuyu, był pierwszym premierem (1963-64) i pierwszym prezydentem (1964-78) Kenii. Był także jednym z pierwszych Afrykanów, aby otrzymać tytuł doktora (London School of Economics) w antropologii i opublikować etnografię (Facing Mount Kenya, 1938).

.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.